Referendum. Zmieleni przez JOW-y

Referendum, które 6 września chce przeprowadzić prezydent, jest pomysłem zgłoszonym ad hoc, obliczonym na pozyskanie głosów Pawła Kukiza i zepchnięcie do defensywy Prawa i Sprawiedliwości.

Taki nagły wyborczy tryb zgłaszania bardzo poważnych inicjatyw, jaką jest zmiana Konstytucji, świadczy o tym, że nie szanuje się instytucji państwa. W przypadku Bronisława Komorowskiego, który swoje przywiązanie do procedur i Konstytucji podkreślał nie raz, takie zachowanie zaskakuje – in minus – i stawia jego kandydaturę pod poważnym znakiem zapytania.

Teraz to politycy PiS wyrastają na obrońców Konstytucji, z sensem broniących ordynacji proporcjonalnej. Występują przeciwko takiej konstrukcji ordynacji wyborczej, która głosy milionów Polaków wyrzuci na śmietnik, bo nie będą one miały żadnego znaczenia. Partie – już tylko dwie – będą miały jeszcze większą władzę, ponieważ w większości okręgów będą mogły wystawić nawet przysłowiowego konia, a i tak wejdzie on do Sejmu.

Jeśli ktoś wierzy, że dzięki JOW-om zwiększy się wpływ obywateli, niech popatrzy nie na Zjednoczone Królestwo czy USA, ale na polski Senat. Startowało bardzo wielu niezależnych kandydatów, była wielka kampania prezydentów miast i 46 kandydatów niezależnych „Obywatele do Senatu”, popieranych przez prezydentów miast. Efektem: 94 senatorów wybranych z list z dwóch największych partii, dwóch z PSL-u, jeden od Dutkiewicza („Obywatele do Senatu”), Borowski, Kutz i Cimoszewicz. W większości okręgów było wiadomo z góry, kto wygra. Czy dzięki jednomandatowym okręgom jakość pracy senatorów dramatycznie się poprawiła? Polska demokracja wzniosła się na nowe wyżyny? Przepraszam, ale nie zauważyłem.

Dlatego w referendum na pytanie pierwsze „Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem jednomandatowych okręgów wyborczych w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej?” odpowiem:

Zdecydowanie NIE

Pytanie drugie: „Czy jest Pani/Pan za utrzymaniem dotychczasowego sposobu finansowania partii politycznych z budżetu państwa?”

NIE.

Jestem za likwidacją wydatków na marketing z pieniędzy podatnika. Ale niewielkie finansowanie z budżetu powinno zostać. Partie polityczne dostają gigantyczne środki z budżetu, ponad 50 milionów złotych rocznie, z czego lwią część otrzymują dwie największe partie. Oznacza to, że zamiast przekonywać wyborców partie zalewają nas (za nasze pieniądze) reklamówkami telewizyjnymi i bilbordami. Oprócz tego fundują sobie rozmaite, już nie tak kosztowne przyjemności (wyjazdy integracyjne, spa, pojawiały się nawet nocne kluby itd.).

To oczywiście drażni, i to mocno. Jednak alternatywą nie jest rzucenie wszystkiego na żywioł i całkowita likwidacja finansowania z budżetu. Partie i tak umizgują się do biznesu (czasem nawet wchodzą z nim w bezpośredni alians, jak PiS z Grzegorzem Biereckim i jego SKOK-ami). A pozwolenie, żeby o jakości kampanii – czyli de facto o tym, kto wejdzie do parlamentu, a kto nie -decydowały pieniądze od biznesu, to zaproszenie do korupcji. Zwykłej, a nie tylko „politycznej”.

Jeśli chcemy dążyć do demokratycznego ideału, że każdy głos się liczy, przynajmniej w teorii, tak samo musimy bronić się przed oligarchią serwowaną nam w imię „walki z partyjniactwem”. Bogaci są wystarczająco uprzywilejowani i nie trzeba dodatkowo im pomagać, czyniąc z nich de facto jedyne osoby, o przekonanie których walczą politycy. Im ta grupa, do której politycy muszą się zwracać, jest szersza – tym lepiej dla demokracji i dla państwa. Bo zamiast rozdawać personalne przywileje (jak w autokracjach, które też opierają się przecież na jakiejś społecznej bazie) muszą dbać o dobra publiczne, służące ogółowi społeczeństwa (odsyłam do świetnej książki „Dictator’s Handbook”).

Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest pozostawienie jakiejś niewielkiej części pieniędzy publicznych na wydatki organizacyjne partii (biura), zwiększenie środków na prace programowe i wprowadzenie takich fundacji związanych z partiami, ale działających autonomicznie jak w Niemczech, zajmujących się strategicznymi tematami – z pozycji konserwatywnych, socjalistycznych, liberalnych itd., na potrzeby partii, ale też opinii publicznej, animujących debaty i piszących raporty. To w naszej unikającej poważnych tematów jak ognia mediokracji (od mediów, ale też mediocre – czyli mierny, pośledni) jest absolutnie niezbędne.

Z kolei kampania wyborcza polegałaby na tym, że wszystkie partie, którym udało się zarejestrować listy, mają te same szanse – czas antenowy przyznany w telewizji i w radiu publicznym, jakiś ściśle określony niewielki budżet na drukowanie materiałów wyborczych, czyli taki model, jaki obowiązuje we Francji, gdzie frekwencja w wyborach prezydenckich jest o połowę, a czasem prawie dwa razy większa od naszej. Trybunał Konstytucyjny zakwestionował źle napisaną ustawę proponującą podobne rozwiązania, trzeba do niej wrócić i ją poprawić.

Pytanie trzecie: „Czy jest Pani/Pan za wprowadzeniem zasady ogólnej rozstrzygania wątpliwości co do wykładni przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika?”

TAK.

Rozumiem, że filozofia ministerstwa finansów opiera się na tym, że skoro wybraliście sobie legislatywę, która uchwala niejasne prawo, sami sobie jesteście winni i teraz za to płaćcie. Można i tak. Mateusz Szczurek zapowiadał wprawdzie dziś w TOK FM, że takie rozwiązanie może się znaleźć w ordynacji podatkowej, ale nie podał jego brzmienia, a to, które proponuje prezydent, resortowi najwyraźniej się nie podoba. Mam prośbę: Panie Prezydencie, Pani Premier, Panie Ministrze – załatwcie różnice między Wami między sobą i nie zawracajcie głowy społeczeństwu.

Ale skoro przy podatnikach jesteśmy. Proponuję rozstrzygnąć inną istotną społecznie rzecz: Czy jest Pani/Pan za tym, żeby naukę religii w szkołach finansować z pieniędzy podatników.