Republika Kolesia, czyli brońmy PiS

Podpisanie ustawy o Trybunale przez prezydenta Dudę oznacza, że w Polsce Konstytucja w praktyce nie obowiązuje.

To znaczy nie ma efektywnej metody odwołania się do niej w przypadku, gdy władza ustawodawcza będzie Konstytucję łamać. Jeśli Sejm w sylwestrową noc zdecyduje, że sędziów powołuje się uchwałami Sejmu, a kadencja obecnego parlamentu przedłuża się automatycznie na kolejne cztery lata – nic nie będzie w stanie ich powstrzymać.

To przypadki skrajne i można by uznać, że absurdalne, ale nie różnią się w swojej logice od tego, co PiS już przyjęło – np. uznanie, że „większość”, o której mówi Konstytucja, w przypadku podejmowania decyzji przez Trybunał Konstytucyjny to większość 2/3 głosów (mimo że Konstytucja wszystkie przypadki inne od „zwykłej” większości definiuje bardzo dokładnie).

Konsekwencje dla obywateli i przeciwników obecnej władzy będą dotkliwe – prawo nie działa, działa wyłącznie wola większości, w praktyce jednego człowieka. Stąd już bardzo blisko do systemu, który z demokracją łączy wyłącznie semantyka i puste rytuały (w PRL też był Sejm, ktoś trafnie zauważył, że Duda bardzo przypomina szefa fasadowej Rady Państwa, formalnie głowy państwa). Fareed Zakaria słusznie zauważył, że to, co odróżnia demokrację liberalną od niedemokracji, to nie istnienie parlamentu i proces głosowania, ale niezależny sędzia, kierujący się prawem. Kiedy Temida przestaje być ślepa, a prawo obowiązuje tylko przeciwników, nie można mówić o elementarnej sprawiedliwości.

Taki skrajny wariant „republiki kolesi”, a raczej Republiki Kolesia, PiS zafundowało nam w Polsce, o ironio, pod pozorem przywracania prawa i sprawiedliwości właśnie. W Polsce procedury, konkursy i litera prawa bardzo często były łamane i wypaczane. Ale panaceum nie jest zastąpienie ich wolą najprzyzwoitszej nawet grupy osób, Partii czy tym bardziej Jednostki. Gdyby Jarosławowi Kaczyńskiemu (skądinąd prawnikowi z wykształcenia) udało się zapewnić, że procedury prawne w Polsce będą tworzone w sposób przemyślany, tam, gdzie są naprawdę potrzebne, a z drugiej strony wdrażane i przestrzegane – zbudowałby sobie najtrwalszy pomnik ze wszystkich polityków III RP. Niestety postanowił pójść w dokładnie odwrotną stronę – dyskredytacji prawa i demokratycznych instytucji.

Oznacza to, że wszystkie zmiany, jakie podejmie PiS, nie będą miały legitymizacji i trzeba traktować je jako swoisty „okres przejściowy”. W Polsce nie ma przyzwolenia na rewolucję z prawdziwego zdarzenia, a i ta władza nie ma w sobie determinacji i umiejętności do tego, żeby ją wprowadzić. Jednocześnie każde kolejne bezprawne działanie oznaczać będzie, że PiS z władzą coraz trudniej będzie się pożegnać. Kiedy stawką w wyborach nie jest zwykła utrata władzy, ale postawienie przed Trybunałem Stanu, a może też wyrok więzienia, bardzo trudno jest władzę oddać. Trzeba się jej trzymać za wszelką cenę.

Dlatego walka z opozycją – polityczną, medialną i społeczną – będzie musiała się zaostrzać. Co otwartym tekstem zapowiedział choćby szef klubu parlamentarnego PiS Ryszard Terlecki, mówiąc, że „jeżeli media wyobrażają sobie, że będą przez najbliższe tygodnie zajmować Polaków sobą, czyli krytykowaniem naszych zmian czy naszych projektów zmian, to trzeba to przerwać”.

Kiedy społeczeństwo protestuje przeciwko ubezwłasnowolnianiu Trybunału Konstytucyjnego, broni nie tylko praworządności i Konstytucji, ale też Prawa i Sprawiedliwości – przed nim samym. Dobrze, jakby w ramach samoobrony (sic!) dołączyli wreszcie politycy obecnej władzy. Bo to oni mają w tej grze najwięcej do stracenia.