Poland means trouble (Polska oznacza kłopoty)

Wcześniej spotkać się z Polską nie było po co, ale było można. Dziś wciąż nie ma po co, ale za bardzo nie wypada.

Polskie media obiegła fala komentarzy na temat tego, że Barack Obama nie spotka się w Waszyngtonie podczas rozpoczynającego się dziś Szczytu Bezpieczeństwa Nuklearnego z Andrzejem Dudą. „Amerykanie ukarali Dudę za Trybunał?” – pyta „Fakt”. „USA zamykają drzwi” – krzyczy jedynka „Rzeczpospolitej”. „Polska wpada w izolację” – to „Gazeta Wyborcza”.

Oczywiście szczyt to świetna okazja do kurtuazyjnej rozmowy odchodzącego prezydenta USA z nowym prezydentem Polski. Jeśli do niej nie dojdzie, trudno jednak uznać ten fakt za klęskę polskiej dyplomacji i „ostateczny koniec marzeń otoczenia prezydenta Dudy o budowie Międzymorza” – jak pisze w „Wyborczej” Bartosz T. Wieliński.

Prawda jest taka, że Obama nie ma żadnego powodu, żeby spotykać się z prezydentem Polski. Szczyt NATO jest już przygotowany, łącznie z konkluzjami. Polska nie ma nic do wniesienia w tematyce nieproliferacji broni nuklearnej (szkoda, mamy tu pewne tradycje, do których można by nawiązać, patrz Plan Rapackiego). Przeciwnie, polskie władze sugerowały wręcz, że mogą być zainteresowane, żeby taką broń na swoim terytorium rozlokować. Polska i szerzej nasz region, włączając w to Ukrainę, nie pojawia się w ogóle w fascynującym wywiadzie Obamy dla „The Atlantic” na temat doktryny 44 prezydenta USA w polityce zagranicznej.

Poprzednia głowa państwa również nie miała Amerykanom wiele do zaoferowania. Komorowski reprezentował jednak przynajmniej kraj płynący w głównym europejskim nurcie. Mało istotny, z punktu widzenia administracji Obamy wręcz marginalny, ale też wizerunkowo nieszkodliwy. Wcześniej spotkać się z Polską nie było po co, ale było można. Dziś wciąż nie ma po co (MON w sprawie zakupu Patriotów ustawia się na dużo niższym szczeblu), ale za bardzo nie wypada.

Można być krajem, który nie mieści się w zachodnim mainstreamie (choć dla obywateli życie w bliskowschodniej satrapii jest nie do pozazdroszczenia). Ale żeby liczyć się w grze, trzeba mieć potencjał – czy to pozytywny, czy to destruktywny. Na razie udowadniamy, że dysponujemy w zasadzie nieograniczonym arsenałem środków służących autodestrukcji. To może zapewnić nam na jakiś czas nagłówki w zachodniej prasie. I rosnącą wokół nas izolację.

Polska jest za mało znaczącym krajem, żeby zachodni przywódcy chcieli dopieszczać ją tak jak Angela Merkel Erdoğana czy Amerykanie Pakistańczyków czy do niedawna Saudów. Przestaliśmy liczyć się na Ukrainie. Nie mamy nic do zaoferowania poza uprzedzeniami, które u nas udają politykę, w kwestii rosyjskiej. Stosujemy twardą obstrukcję w sprawie polityki klimatycznej, o uchodźcach nie chcemy nawet słyszeć. Od siebie nie oferujemy nic.

Polska PiS zachowuje się na arenie międzynarodowej jak kraj, który wygrał wojnę i teraz domaga się kontrybucji. To na świecie może wzbudzać co najwyżej uśmiech politowania. Jak „wyzwalający się od murzyńskości” w relacjach z USA Witold Waszczykowski.