Dlaczego Unia Europejska trzeszczy? Rozmowa z Aleksandrem Kwaśniewskim

Głusi na głos elit obywatele demonstrują coraz silniejszy eurosceptycyzm. Jaka jest tego przyczyna? To nie jest problem ograniczony do jednego kraju czy regionu.

UE stała się już nie tyle rzeczywistością, ile oczywistością. Pamiętam, jak Helmut Kohl wielokrotnie mi powtarzał, że ma wobec Polski swoiste moralne zobowiązanie, ponieważ jego starszy brat był w Wehrmachcie i zginął na froncie wschodnim. Należy do ostatniego pokolenia polityków, którzy z taką właśnie moralną wrażliwością uznawali UE za remedium na tragedie XX w. Gerhard Schröder już takich sentymentów nie miał. Jego ojciec zginął na froncie rumuńskim, przed jego narodzinami. On się czuł ofiarą wojny, a nie sprawcą. Właściwie nikt, włącznie z tymi, którzy opowiadają się przeciw UE, nie zastanawia się, jak Europa będzie wyglądała bez tej struktury. Są chyba przekonani, że będzie tak samo, a przecież nie będzie.

Druga kwestia to oczywiście kryzys ekonomiczny. Zazwyczaj takie kryzysy mają trzy podstawowe skutki: albo rewolucję, albo wojnę, najczęściej inflację, a ostatnio niczego takiego nie przeżyliśmy. Oczywiście nie oznacza to, że kryzys nie spowodował żadnych konsekwencji, do nich należy na przykład pauperyzacja wielu środowisk, bezrobocie młodych ludzi, utrata planów i nadziei na przyszłość. W dodatku rządy państw UE – co stwierdził kiedyś José Manuel Barroso – powszechnie dokonują europeizacji problemów i nacjonalizacji sukcesów. Gdy jest dobrze, zawdzięczamy to sobie, a gdy jest źle, winimy za to Europę. Przez to tworzy się fałszywy obraz. Dlatego też uważam, że dzisiejszy wzrost popularności radykalizmów czy populizmu jest jednym ze skutków kryzysu gospodarczego.

Trzecia kwestia to pojawienie się obcego. Obcy zawsze był najlepszym wytłumaczeniem tego, dlaczego się nie wiedzie. Dawniej był nim Żyd, później okupant, a dziś jest nim imigrant. W niektórych krajach – zwłaszcza granicznych, w Grecji czy we Włoszech – imigranci rzeczywiście stanowią poważny problem. W innych są pewnym kłopotem, ale w dużej mierze już opanowanym – tak jak w Niemczech. W pozostałych stanowią problem sztuczny, całkowicie wymyślony, jak w Polsce, gdzie imigrantów jeszcze nikt nie widział, a już wszyscy się ich boją. Kiedy słyszę, że ryzyko przyjęcia siedmiu czy dziesięciu tysięcy ludzi z Bliskiego Wschodu to islamizacja Polski, to nie wiem, czy się śmiać, czy płakać.

Cały wywiad do przeczytania tu.